L’onn va plaunet vers la fin, e per l’Uniun svizra da musica USM è quai il mument per far ina bilantscha provisorica. Luana Menoud-Baldi rapporta davart ils gronds projects actuals ed ha era gia en egl la Festa da musica federala che ha lieu il 2026 ad Interlaken.
La cultura da l’uniun, la refurma da la scolaziun, «Vinavant da cuminanza» e la plattafurma inoltrada ensemen cun la SRG SSR, quai èn ils projects actuals da las activitads da la USM – dal tuttafatg en il senn da l’intenziun da la direcziun, formulada la fin dal 2021 da «dar schlantsch a la USM» (guardar unisono 2/2022). E co è quai dus onns pli tard?
Soluziuns solidas ed acceptablas per tuttas e tuts
«Gea, la USM è propi sa messa en moviment», conferma la presidenta Luana Menoud-Baldi. Tenor ella èsi central che la direcziun taidlia tge ch’il commembers da las societads da musica manegian. Il princip da la vischinanza e dal tadlar funcziunescha. «Cun quest access – concretisaziun da la cultura da l’uniun – grategi da rimnar il mund da la musica instrumentala davos quest moviment e da svegliar ina sauna luschezza dad esser ina part da quest moviment tar las commembras ed ils commembers», cuntinuescha Luana Menoud-Baldi.
Cun la preschientscha pli ferma dals commembers da la direcziun da l’uniun «en il territori» han ins superà il foss ch’era da sentir anc avant dus onns tranter la basa ed ils organs da la USM. Questa lavur sto era la cumissiun da musica tegnair en egl. «Ella presta ina lavur da Hercules en numerus reguards, ella sto dentant – e quai n’è per franc betg adina simpel – chattar soluziuns solidas ed acceptablas per noss commembers, per mintga musicanta mintga musicant», di la presidenta.
Suveranitad chantunala
Qua entschaiva la refurma da la scolaziun. Quest project duai crear dapli vischinanza tranter la cumissiun da musica da la USM e las cumissiuns da musica chantunalas, oravant tut sur ils centers da cumpetenza regiunals che ston anc vegnir installads. Pli svelt che quai succeda, tant meglier èsi, ma l’incumbensa è immensa. La coesiun naziunala e regiunala vegn rinforzada anc dapli uschia, ins sto dentant resguardar plirs parameters. «Nus stuain lavurar cun in cler plan da termins ed al medem temp respectar ils plans da termins dals chantuns che mantegnan lur suveranitad administrativa spezialmain en lur relaziuns cun las scolas da musica ed ils conservatoris», accentuescha Luana Menoud-Baldi.
Igl è pia in concept modular: Tuts san prender da quel tge ch’els dovran. «Actualmain aud jau da temas ch’ins stoppia sa suttametter ad ina unificaziun sfurzada, senza resguard a las situaziuns en ils singuls chantuns. Questas tema vuless jau eliminar qua», accentuescha la presidenta. «L’idea è oravant tut da metter la scolaziun musicala sin in fundament solid e da la render accessibla dapertut, cun ina collavuraziun uschè buna sco pussaivla cun las scolas da musica per che quellas scoleschian nossas musicantas e noss musicants che turnan lura tar lur societads. Dit curt: nus vulain stgaffir ina situaziun win-win».
Actur da cultura renconuschì
«Quest project da refurma didactic duai rinforzar nossas societads da musica, nossa scolaziun e furmaziun cuntinuada, saja quai sin nivel regiunal u resguardond instituziuns da scolaziun externas. L’emprim stuain nus dentant realisar noss model e francar quel internamain», resumescha Luana Menoud-Baldi. Sin questa via vegnan era ils gremis da la USM a s’avischinar a las musicantas ed als musicants che èn l’essenza da l’Uniun Svizra da Musica.
La scena d’amaturs – amaturs en il vair senn dal pled – ha ina posiziun impurtanta en noss pajais. «Nus avain vis quant vid ch’igl è daventà cur che nus avain stuì restar mits durant la pandemia», regorda Luana Menoud-Baldi. Il moviment da la musica instrumentala gioga ina rolla decisiva per la societad, per l’economia e natiralmain per la cultura. Quella ha ussa survegnì anc dapli impurtanza cun quai che la USM ha pudì participar da maniera activa a la consultaziun dal messadi da cultura da la Confederaziun 2015-2018 – in cler segn da renconuschientscha. «Ussa vegnin nus percepids sco actur da la scena da cultura svizra», sa legra la presidenta ed exprima uschia era l’engraziaivladad da la USM visavi las autoritads. Il nov status la legitimescha era dad articular la malcuntentientscha davart l’applicaziun manglusa da l’artitgel 67a da la Constituziun federala. «Il pievel ha vuschà che la musica stoppia esser pli preschenta a las scolas. Qua ston ils chantuns surpigliar responsabladad», cumplettescha Luana Menoud-Baldi. A quest giavisch è stà deditgada la visita da las delegaziuns chantunalas tar il president dal Cussegl naziunal Martin Candinas.
Betg emblidar na dastgan ins il program Giuventetgna e musica: El sto vegnir mess absolutamain sin il medem nivel sco la Giuventetgna e sport. «Mintga societad duai dentant guardar sezza, ch’ella haja almain ina accumpagnadra u in accumpagnader» explitgescha la presidenta, e «l’access duess esser ussa pli simpel, perquai ch’el è integrà en il curs da dirigents-principiants. Da questa schanza duessan nus profitar, era sche nus stuain anc tschertgar novas vias».
«Ir per cumpetenzas nua ch’ellas èn avant maun»
La USM cuntinuescha pia sia midada culturala. La direcziun da l’uniun vegn ussa ad eruir cun in questiunari co che las purschidas ed ils servetschs elavurads vegnan acceptads. Ma ultra da questa mesiraziun da la temperatura tar las associaziuns commembras resp. las societads, sa tracti era da profitar da maniera optimala d’ina collavuraziun definida cun las associaziuns spezialisadas. «Nus stuain ir per las cumpetenzas là nua ch’ellas èn avant maun e respectar al medem mument mintga singula persuna», explitgescha Luana Menoud-Baldi. Quai è ina part integrala dal project «Vinavant da cuminanza!».
La collavuraziun vegn mo a funcziunar, sche mintga associaziun sa posiziunescha e daventa activa là nua ch’ella sa contribuir insatge. «Ins sto differenziar – senza allusiun ierarchica – tranter associaziuns cun in radius d’acziun naziunal e quellas che lavuran sin nivel chantunal. Tuttas èn impurtantas, ma l’effizienza è mo perceptibla sche las mesiras han ina clera orientaziun», precisescha la presidenta. I sa tracta da chattar ina moda da lavurar che resguarda tut las sensibilitads per cuntanscher la finamira communabla e promover la musica instrumentala cun ans avrir era vers autras associaziuns da musica da la Svizra.
Vitiers vegn il project elavurà en collavuraziun cun la SRG SSR che duai augmentar la visibilitad da la musica instrumentala (vesair l’artitgel davart la conferenza dal cussegl dals commembers en l’ediziun 11/23). «Cun sia participaziun a nossa davosa radunanza da delegad(a)s è Gilles Marchand s’approfundà cumplettamain en noss mund», sa legra Luana Menoud-Baldi da la collavuraziun cun la plattafurma naziunala sut la direcziun da Jean-Marc Richard.
En quest senn guarda la USM vers l’onn 2026 e la proxima Festa da musica federala: in nov image, novas dinamicas ed ina nova collavuraziun tranter la USM ed il comité d’organisaziun. Per che la musica instrumentala exprimia anc dapli vita e per che tut las musicantas ed il musicants sajan losch(a)s da l’emplenir cun vita.
